Vrije tijd Ouderen

Zes steden in de race voor de age friendly-kroon

Door: Boudewijn Smid / 30 december 2019

In de ronde van 2018-2019 doen zes steden mee aan het programma Age Friendly Cultural Cities (AFCC), te weten: Alkmaar, Amersfoort, Den Bosch, Haarlem, Helmond en Middelburg en omstreken. Met het AFCC-programma moedigt het Fonds voor Cultuurparticipatie gemeenten aan om het kunst- en cultuuraanbod voor ouderen te ontwikkelen en te verduurzamen. De jury, onder leiding van Hedy d’Ancona, beoordeelde ter plekke hoe de gemeenten zich als Age Friendly Cultural City hebben ontwikkeld. Het BNG Cultuurfonds ondersteunt het programma met de BNG Bank Lang Leve Kunst Prijs voor degene die het beste uit de bus komt. Op de slotmanifestatie van 4 november in Theater De KOM te Nieuwegein maakt de jury de winnaar bekend.

Hieronder stellen de steden zich kort voor:

Alkmaar
Met het project Dag & Dauw is Alkmaar eigenlijk al vijf jaar “age cultural friendly”. Om het initiatief een extra boost te geven omarmde de stad het programma Age Friendly Cultural Cities. Dag & Dauw wil ouderen door middel van culturele activiteiten actief laten deelnemen aan de maatschappij. ‘Denk bijvoorbeeld aan een luisterlezing Jazz, een cultuurhistorische wandeling, een workshop landschappen schilderen, foto’s maken op je smartphone, een haiku schrijven of een workshop djembé,’ vertelt projectleider Helen Groves. ‘Kunst levert een belangrijke bijdrage aan zingeving en welzijn, juist ook in latere levensfases.’
Het project begon als een klein initiatief van Bibliotheek Kennemerwaard en Artiance Centrum voor de Kunsten in het centrum van Alkmaar. Mede door deelname aan het AFCC-programma is het inmiddels uitgebreid naar vijf locaties, verspreid over de stad. Op de lokale manifestatie tekenden de betrokken partners een nieuw convenant. Daarin is vastgelegd hoe gemeente, culturele instellingen en zorgpartners samen de komende jaren cultuur en ouderenparticipatie gaan bevorderen. Lees het hele verhaal over Age Friendly Cultural Alkmaar of bekijk het filmpje Age Friendly Cultural Alkmaar.

TIP: ‘Drink eerst heel veel kopjes koffie met de doelgroep. Begin pas als je de behoeften hebt gepeild en de goede plek hebt gevonden.’

Alkmaar

‘Wij willen nadrukkelijk ook de kwetsbare ouderen aan cultuur laten deelnemen. Steeds moet je kijken: waar zitten die nou precies? Ook door onze nauwe samenwerking met de zorgpartners weten we ze inmiddels aardig te vinden.’

Alkmaar

Amersfoort
Op Almere na is Amersfoort de stad met de jongste bevolking van Nederland. Waarom dan meedoen aan Age Friendly Cultural Cities? ‘Ook in Amersfoort groeit de groep ouderen gestaag,’ aldus Anne Arendsen, beleidsadviseur Cultuur van de gemeente. ‘De jongeren staan goed op het netvlies, maar dat mag wel wat meer gebeuren met de ouderen.’ Om het project Beter van Kunst! handen en voeten te geven, benaderde de gemeente de instelling Scholen in de Kunst. Op haar beurt zocht die samenwerking met zorginstellingen waarmee in het recente verleden al diverse culturele projecten waren gedaan.
Uiteindelijk omvat Beter van Kunst! vijf deelprojecten: een project Muziek & beweging voor mensen met dementie, workshops dans voor mensen met Parkinson, workshops dans voor ouderen in de GGZ, een theatervoorstelling maken op basis van verhalen van mensen met dementie en een kast inrichten door mensen met dementie en hun mantelzorgers. De belangrijkste succesfactor was dat het echt lukte om hechte teams te maken van de kunstenaars en de mensen van de zorginstelling. Lees het hele verhaal over Age Friendly Cultural Amersfoort of bekijk het filmpje Age Friendly Cultural Amersfoort.

Juist als je zoals ouderen meer tijd en rust hebt, kan je prachtige dingen maken.’

Amersfoort

‘Haal al heel vroeg in het proces iedereen erbij die je erbij wilt halen. Dan geef je mensen de tijd om te begrijpen dat zorg en cultuur elkaar echt wat te bieden hebben.’

Amersfoort

Den Bosch
Alleen al door Hieronymus Bosch staat Den Bosch bekend als cultuurstad. Het aanbod is groot, maar lang niet altijd toegankelijk voor ouderen. Het doel van deelname aan het AFCC-programma was cultuur en ouderen nader tot elkaar brengen. Aanjager van het programma is de Academie voor Beeldvorming. Het “artistiek actieonderzoek” naar de beeldvorming rond senioren in Den Bosch bestond uit een aantal samenhangende onderdelen. Zo deden dansers van Dansnest interventies in de leefwereld van ouderen. Daarnaast onderzochten drie fotografen ieder op eigen wijze naar hoe de beeldvorming rond ouderen meer divers en representatiever kan worden.
Misschien wel het allerbelangrijkste waren de gesprekken na afloop van de lunchconcerten in de Willem Twee Concertzaal. Elke twee weken gingen senioren, beleidsmakers en zorg- en cultuurprofessionals met elkaar aan tafel om te praten over de vraag: wat is nodig om de cultuurparticipatie als onderdeel van gezondheidswelzijn van senioren duurzaam te bevorderen? Daaruit ontsproten veel nieuwe initiatieven, die de stad extra dynamiek geven. Lees het hele verhaal over Age Friendly Cultural Den Bosch of bekijk het filmpje Age Friendly Cultural Den Bosch.

Boudewijn Smid
Boudewijn Smid